Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van bi

Van bi được biết tới là loại van công nghiệp sử dụng quả bi rỗng để đóng mở và điều tiết lưu lượng dòng chảy của chất lỏng. Nổi bật của loại van bi này là đa dạng mẫu mã, kích thước, chất liệu chế tạo, kiểu kết nối và có nhiều xuất xứ khác nhau...Theo dõi bài viết này để hiểu rõ hơn về cấu tạo và nguyên lý hoạt động van bi bạn nhé.

I. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động van bi

Van bi - ball valve có cấu tạo khá đơn giản gồm nhiều bộ phận khác nhau, giúp cho người dùng dễ dàng vận hành, bảo dưỡng và thay thế mới. 

1. Cấu tạo van bi

1.1. Cấu tạo phần thân van bi

Thân van bi là phần dùng để kết nối với đường ống hay thiết bị sử dụng theo nhiều phương pháp kết nối như nối ren, lắp bích, hàn, rắc co, clamp... Phần thân van bi được chế tạo từ nhiều vật liệu khác nhau như inox, gang, thép, nhựa, đồng, inox vi sinh...Với nhiều kiểu thân như 2 ngã, 3 ngã, 2 PC (2 mảnh), 3PC (3 mảnh), 1 PC (1 mảnh)... Thông qua phần thân van giúp cố định và bảo vệ các bộ phận bên trong của van bi.

1.2. Trục van bi - Trục ty

Trục ty van bi được làm từ thép không gỉ có độ cứng chắc cao, giúp kết nối phần cánh van bới phần điều khiển để thực hiện quá trình đóng hoặc mở van.

1.3. Đĩa van bướm - Cánh bướm

Phần cánh van bướm được làm từ các chất liệu như cánh van bướm inox, nhựa, gang, thép...Là phần trực tiếp ngăn chặn hoặc cho phép chất lỏng đi qua. Đĩa van nằm gọn trong lòng của gioăng van bướm và kết nối đầu trên với trục giúp đóng mở van.

1.4. Gioăng van bướm - gioăng làm kín

Phần gioăng van bướm được làm từ các chất liệu cao su EPDM, nhựa teflon (PTFE), PPH, PBR... Có chức năng làm kín, ngăn chặn chất lỏng rò rỉ khỏi van. Tùy vào môi trường sử dụng mà chúng ta bạn lựa chọn loại van bướm có kiểu gioăng phù hợp nhé.

1.5. Phần điều khiển (vận hành)

Phần điều khiển van bi được chia làm 4 loại chính, giúp vận hành quá trình đóng mở của van theo ý muốn của người dùng:

- Bộ điều khiển tay gạt: Được thiết kế dạng kẹp (kiểu mỏ vịt), cố định trên thân van bướm để điều khiển hoạt động đóng mở van. Phần tay gạt được làm bằng thép hoặc gang bên ngoài bọc cao su giúp người dùng dễ cầm nắm để vận hành van.

- Bộ điều khiển tay quay: Được thiết kế kiểu tay quay (như vô lăng ô tô) giúp người sử dụng vận hành van bướm đóng mở nhanh chóng.

- Bộ điều khiển khí nén: Có 2 loại là tác động đơn và tác động kép, cấu tạo chi tiết bên trong gồm các bộ phận như trục piston, lò xo, bánh răng, lỗ thoát khí, núm chỉ vị trí đóng mở, ốc điều chỉnh hành trình...Được điều khiển theo 2 kiểu đóng mở đó là tuyến tính (4-20mA) và ON/OFF (đóng/mở hoàn toàn).

- Bộ điều khiển điện: Được cấu tạo từ nhiều bộ phận khác nhau như vỏ bảo vệ, kim chỉ hành trình, mô tơ, bảng mạch, bánh răng...Các bộ phận này liên kết với nhau để thực hiển đóng mở van. Bộ điều điện van bi có 2 loại là tuyến tính và ON/OFF được vận hành thông qua điện áp 220V, 24V, 12V và 380V giúp điều khiển van hoạt động.

2. Nguyên lý hoạt động van bi

Van bi có nguyên lý hoạt động khá đơn giản, khi sử dụng quả bi rỗng để ngăn chặn chất lỏng đi qua hoặc mở cho chất lỏng đi qua van thông qua bộ phận điều khiển. Chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy khi van ở trạng thái mở thì phần lỗ rỗng của quả bi nằm song song với dòng chảy, lúc này chất lỏng được đi qua. Ngược lại, ở trạng thái đóng thì lỗ rỗng của viên bi sẽ nằm vuông góc với dòng chảy, lúc này van sẽ ở trạng thái đóng ngăn chặn chất lỏng đi qua.

Chúng ta có thể điều chỉnh lưu lượng dòng chảy của van bi ít hay nhiều bằng cách điều chỉnh sao cho lỗ rỗng của van bi xoay theo các góc nhỏ hơn 90 độ bằng bộ phận điều khiển.

II. Ưu điểm và ứng dụng của van bi

1. Ưu điểm van bi

• Đóng mở nhanh chóng, có độ kín tuyệt đối
• Đa dạng kiểu kết nối với đường ống
• Đa dạng vật liệu chế tạo và sử dụng được cho hầu hết các môi trường lưu chất.
• Thiết kế van bi chắc chắn, dễ dàng lắp đặt, sửa chữa và bảo dưỡng
• Khả năng chịu được áp lực lớn và nhiệt độ cao của van bi tuyệt vời.
• Đa dạng chủng loại, kiểu dáng như 2PC, 3PC, 2 cửa, 3 cửa, 4 cửa...

2. Ứng dụng của van bi

Những ứng dụng nổi bật của van bi trong đời sống hiện nay:

• Van bi sử dụng trong các hệ thống cấp thoát nước sạch, nước thải của nhà máy, hộ dân, trường học, bệnh viện...
• Sử dụng trong sản xuất đồ uống, nước giải khát...
• Sử dụng trong sản xuất thực phẩm, dược phẩm, y dược...
• Sử dụng van bi trong hệ thống lò hơi, nồi hơi, nước nóng, dầu...
• Sử dụng van bi trong chế tạo sản xuất ô tô, xe cơ giới, tàu thuyền...
• Ball valve sử dụng cho nhà máy nhiệt điện, thủy điện...

III. Các loại van bi được sử dụng thông dụng hiện nay

• Van bi inox
• Van bi gang
• Van bi nhựa
• Van bi đồng
• Van bi thép
• Van bi 2 ngã
• Van bi 3 ngã
• Van bi 2 mảnh
• Van bi 3 PC
• Van bi nối ren
• Van bi lắp bích
• Van bi điều khiển khí nén
• Van bi điều khiển điện
• Van bi nối hàn
• Van bi Hàn Quốc
• Van bi Nhật Bản
• Van bi Đài Loan
• Van bi Hàn Quốc

TỔNG KẾT: Như vậy, thông qua bài viết này chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van bi. Hy vọng thông qua bài viết này quý khách có phần nào hiểu rõ hơn về loại van bi này, từ đó giúp cho quá trình lựa chọn, sử dụng trở nên hiệu quả và dễ dàng hơn.

Xem thêm các loại: van công nghiệp